کد مطلب:212711 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:41
زیاد بن عیسی کوفی، (ابوعبیده حذاء)
شیخ طوسی (ره) او را از اصحاب حضرت باقر [1] و حضرت صادق علیهماالسلام شمرده [2] ؛ و نجاشی او را توثیق كامل كرده و از راویان امام باقر و امام صادق علیهماالسلام دانسته است. [3] .
[ صفحه 215]
ابوعبیده خواهری به نام «حماده» دارد كه او نیز از امام صادق (ع) روایت كرده است. [4] .
حسن بن علی بن فضال [5] گوید: ابوعبیده حذاء از اصحاب حضرت باقر (ع) می باشد، و نامش «زیاد» است، و در زمان امام صادق (ع) وفات یافت. او كتابی دارد كه علی بن رئاب از او نقل كرده است. [6] .
عقیقی علوی گوید: ابوعبیده حذاء، در پیشگاه آل پیامبر (ص)، منزلت و مقامی نیكو داشته، و با حضرت باقر علیه السلام در راه مكه هم كجاوه بوده است. [7] .
مرحوم كلینی (ره)، در كافی، از ابوعبیده، نقل كرده كه گفت: من با حضرت باقر (ع)، از مدینه تا مكه، هم كجاوه بودم، در بین راه حضرت برای انجام كاری پیاده شد، چون مراجعت نمود به من فرمود: ابا عبیده، دستت را بده. من دستم را دراز كردم. حضرت آن را به سختی فشرد، آن گاه فرمود: ای اباعبیده! هر مسلمانی كه در حین ملاقات برادر مسلمانش، دست او را بفشرد و انگشتان خود را با انگشتان او درهم كند، گناهان آنان مانند برگ درختان، در فصل خزان، بریزد. [8] .
شیخ كشی (ره)، از ارقط، نقل كرده كه موقعی كه جنازه ابوعبیده دفن شد، حضرت صادق (ع) بر سر قبر او حضور یافت، و دست به دعا برداشت و گفت: «اللهم برد علی ابی عبیده الله نور له قبره اللهم الحقه بنبیه». [9] .
[ صفحه 216]
ابن ادریس [10] ، در سرائر، نقل كرده كه بعد از وفات ابوعبیده حذاء، زنش به محضر امام صادق (ع) آمد و گفت: من بر شوهرم می گریم، زیرا كه در حال غربت مرد. حضرت فرمود: ابوعبیده غریب نیست، او از ما اهل بیت پیغمبر است. [11] .
در كافی، به سند محمد بن عمرو الزیات، از امام صادق (ع) روایت شده كه فرمود: هر كس در مدینه بمیرد، خداوند او را در قیامت با آمنین محشور خواهد كرد. سپس فرمود: یحیی بن حبیب، ابوعبیده حذاء و عبدالرحمن بن حجاج، از آن جمله اند. [12] .
برقی، به سند صحیح، از جمیل، نقل كرده كه امام صادق (ع) فرمود: هر كس بین مكه و مدینه بمیرد، خداوند او را در قیامت از آمنین قرار خواهد داد. آنگاه فرمود: ابوعبیده و عبدالرحمن بن حجاج از این دسته اند. [13] .
[ صفحه 215]
ابوعبیده خواهری به نام «حماده» دارد كه او نیز از امام صادق (ع) روایت كرده است. [4] .
حسن بن علی بن فضال [5] گوید: ابوعبیده حذاء از اصحاب حضرت باقر (ع) می باشد، و نامش «زیاد» است، و در زمان امام صادق (ع) وفات یافت. او كتابی دارد كه علی بن رئاب از او نقل كرده است. [6] .
عقیقی علوی گوید: ابوعبیده حذاء، در پیشگاه آل پیامبر (ص)، منزلت و مقامی نیكو داشته، و با حضرت باقر علیه السلام در راه مكه هم كجاوه بوده است. [7] .
مرحوم كلینی (ره)، در كافی، از ابوعبیده، نقل كرده كه گفت: من با حضرت باقر (ع)، از مدینه تا مكه، هم كجاوه بودم، در بین راه حضرت برای انجام كاری پیاده شد، چون مراجعت نمود به من فرمود: ابا عبیده، دستت را بده. من دستم را دراز كردم. حضرت آن را به سختی فشرد، آن گاه فرمود: ای اباعبیده! هر مسلمانی كه در حین ملاقات برادر مسلمانش، دست او را بفشرد و انگشتان خود را با انگشتان او درهم كند، گناهان آنان مانند برگ درختان، در فصل خزان، بریزد. [8] .
شیخ كشی (ره)، از ارقط، نقل كرده كه موقعی كه جنازه ابوعبیده دفن شد، حضرت صادق (ع) بر سر قبر او حضور یافت، و دست به دعا برداشت و گفت: «اللهم برد علی ابی عبیده الله نور له قبره اللهم الحقه بنبیه». [9] .
[ صفحه 216]
ابن ادریس [10] ، در سرائر، نقل كرده كه بعد از وفات ابوعبیده حذاء، زنش به محضر امام صادق (ع) آمد و گفت: من بر شوهرم می گریم، زیرا كه در حال غربت مرد. حضرت فرمود: ابوعبیده غریب نیست، او از ما اهل بیت پیغمبر است. [11] .
در كافی، به سند محمد بن عمرو الزیات، از امام صادق (ع) روایت شده كه فرمود: هر كس در مدینه بمیرد، خداوند او را در قیامت با آمنین محشور خواهد كرد. سپس فرمود: یحیی بن حبیب، ابوعبیده حذاء و عبدالرحمن بن حجاج، از آن جمله اند. [12] .
برقی، به سند صحیح، از جمیل، نقل كرده كه امام صادق (ع) فرمود: هر كس بین مكه و مدینه بمیرد، خداوند او را در قیامت از آمنین قرار خواهد داد. آنگاه فرمود: ابوعبیده و عبدالرحمن بن حجاج از این دسته اند. [13] .
[1] رجال الطوسي، ص 122.
[2] رجال الطوسي، ص 198.
[3] رجال نجاشي، ص 122.
[4] رجال الطوسي، ص 342 - رجال نجاشي، ص 122.
[5] ابن فضال، حسن بن علي بن فضال، از اصحاب و راويان امام رضا (ع) است. او به كثرت عبادت، و ديانت، مشهور، و مصلاي او در جامع كوفه در كنار ستون هفتم كه افضل مقامات آن مسجد است بوده. از فضل بن شاذان منقول است كه در مسجد الربيع از جماعتي شنيده كه در حق حسن بن علي بن فضال مي گفتند: ابن فضال اعبد مردم است كه ما ديده يا شنيده ايم.
گاهي ابن فضال بن علي بن حسن بن علي بن فضال اطلاق مي شود، كه فرزند حسن بن علي است. نجاشي، در رجالش، گويد: ابن فضال مردي فقيه و وجيه و ثقه در بين اصحاب كوفه است. او عارف به حديث بوده و از ضعفاء كمتر نقل كرده است.
(الكني و الالقاب، ج 1، ص 372).
[6] رجال نجاشي، ص 122.
[7] رجال نجاشي، ص 122.
[8] اصول كافي، ج 2، باب مصافحه، ص 144.
[9] خداوندا بر ابوعبيده آرامش بخش، قبرش را نوراني، و او را به پيامبر ملحق بگردان - رجال كشي، ص 314.
[10] محمد بن احمد بن ادريس الحلي، فخرالدين ابوعبدالله العجلي، شيخ فقهاي حله، صاحب كتاب سرائر كه شامل تحرير فتاوي است و صاحب كتاب مختصرتبيان شيخ طوسي (ره)، و چند كتاب ديگر. علماي متأخرين به فضل و علم و فهم او اذعان دارند.
قاضي نورالله شهيد، در مجالس المؤمنين فرموده: شيخ عالم مدقق، فخرالدين ابوعبدالله، محمد بن ادريس حلي، در اشتعال فهم و بلند پروازي از فخرالدين رازي بيش، و در علم فقه و نكته پردازي از محمد بن ادريس شافعي در پيش است. او را بر تصانيف شيخ اجل ابوجعفر طوسي، ابحاث بسيار است و در اكثر مسائل فقهي او را خلافي، يا اعتراضي، و يا استدراكي هست.
در سنين عمر او اختلاف است: عده اي آن را كمتر از 25 سال و عده اي 35 سال و عده اي 55 سال مي دانند. كفعمي در رساله مشهوره در وفيات علماء، سال بلوغ او را 558 و سال وفاتش را 598 هجري ذكر كرده است، كه تقريبا مطابق گفته صاحب «نخبة المقال» است كه تولد او در سال 543 و وفات او را در سال 598 هجري مي داند.
صاحب لؤلؤة گويد: «مادر ابن ادريس، دختر شيخ طوسي است، و شيخ به مادر ابن ادريس اجازه روايت داده بود». گفته صاحب لؤلؤه نمي تواند درست باشد؛ چون وفات شيخ در سال 460 هجري بوده، پس ابن ادريس 83 سال بعد از شيخ به دنيا آمده است و از طرفي مي گويد كه شيخ به مادر ابن ادريس اجازه روايت داده كه در اين صورت مادر ابن ارديس در زمان شيخ بايستي به سنين فهم و كمال رسيده باشد. و بر اين اساس، شدني نيست كه مادر ابن ادريس در سن نزدي به 100 سالگي او را به دنيا آورده باشد (فوائد الرضويه، ج 2، ص 385).
[11] السرائر، مستطرفات از كتاب ابان بن تغلب، ص 475 - بحارالانوار، ج 47، ص 345.
[12] فروع كافي، ج 5، كتاب الحج، ص 558 - وسائل الشيعه، ج 10، ص 272.
[13] محاسن برقي، ج 1، ص 70.